دعای سیزدهم: و کان من دعائهG فی طلب الحوائج الی الله تعالی – شیوه‌ی حاجت‌طلبی-
این دعا و دعای ۵۴ –آخرین دعای صحیفه- دارای دستورالعمل ویژه‌ای هستند که ممکن است رفتار عملی امامG توسط راوی به صورت دستور نقل شده باشد، همان‌گونه که در دعای ۴۸ –دعای عید قربان و جمعه- پس از ذکر دستور این جمله افزوده شده که هکذا کان یفعل» امام این‌گونه عمل می‌کرد.
۱- شاید نخستین گام پس از شناخت هدف و عزم بر دستیابی به آن، انتخاب شیوه‌ی صحیح و موفق برای اقدام باشد، زیرا چه بسا هدف‌های بسیار مهم و حیاتی که به دلیل ندانستن شیوه و یا انتخاب شیوه‌ی غیرمناسب با هدف، و پس از هزینه‌های بسیار مادی و معنوی و اتلاف فرصت نه تنها به هدف نمی‌رسیم بلکه فرسنگ‌ها از آن فاصله می‌گیریم. درست است که عطایای الهی به هیچ آداب و ترتیبی مشروط نیست، اما وظیفه‌ی ما به کارگیری اسباب و تمسک به وسائل و وسایط و زمینه‌سازی و تهیه‌ی مقدمات است. در واقع، ما نیازمندان بدون تهیه‌ی اسباب و وسایط، حجتی برای استحقاق تفضل الهی نداریم. گرچه نعمت‌های او مشروط به استحقاق و منوط به اسباب نیست اما قاعده، ابی الله ان یجری الامور الا بالاسباب» است و سبب‌سازی و سبب‌سوزی او استثناست و فراگیر نیست. و البته قیل لرسول‌اللهd یا رسول الله رقی یستشفی بها هل ترد من قدر الله؟ فقال انها من قدر الله.»
۲- حضرت سجادG در این دعا شیوه‌ی حاجت‌طلبی از خداوند را به صورت عملی می‌آموزد و با پنج مرحله پیش از درخواست و یک مرحله پس از آن، و به همراه خود درخواست‌ها ۷ مرحله را به تصویر می‌کشد:
الف: نخست خدای بزرگ را با ده صفت از صفات مناسب حاجت ندا می‌دهد و می‌خواند یا منتهی الحاجات . و یا من لا یعنیه دعاء الداعین» و در ادامه چهار صفت را به صورت خبری ذکر می‌کند تمدحت بالغناء عن خلقک.»
ب: سپس به گزارش نیازمندی خود و وسوسه‌ی عرضه‌ی نیاز به غیرخدا و متنبه شدن و سرزنش نمودن خود و روی‌کردن به سمت خدا می‌پردازد اللهم و لی الیک حاجة .»
ج- و پس از صلوات بر پیامبر و خاندان او زمینه‌چینی می‌نماید که مبادا مرا از منظر عدالت بنگری و شرط استحقاق را توجه کنی، بلکه با کرم و بزرگواری خود به من تفضل کن اللهم فصل علی محمد و آله و احملنی بکرمک علی التفضل و .»
د: و باز ضمن صلوات عرضه می‌دارد: خدایا مبادا دست رد به سینه‌ام بزنی و حاجت روا نشده، مرا به دیگران حواله دهی اللهم صل علی محمد و آل محمد و کن لدعائی مجیبا.»
هـ: و سپس با درخواست صلواتی دائم و بالنده و بی‌پایان می‌گوید: با وساطت صلوات آمده‌ام تا در برآورده شدن نیاز، سبب‌ساز باشد و یاریم نماید و صل علی محمد و آله صلوة دائمة نامیة .» امام صادقG می‌فرماید لا یزال الدعا محجوبا حتی یصلی علی محمد و آل محمد» و نیز من دعا و لم یذکر النبی رفرف الدعاء علی رأسه فاذا ذکر النبی رفع الدعاء» بحار ج۹۳ ص۳۱۶.
و: در این مرحله و پس از چیدن این مقدمات، اکنون نوبت شمارش نیازها و عرضه‌ی خواسته‌هاست و من حاجتی یا رب. و تذکر حاجتک.»
ز: سجده نماد برترین مرتبه‌ی عبودیت و به خاک افتادن در محضر حق است و در همان حال عرضه می‌دارد: تو خود مرا به محضر انس خواندی پس دست خالی برنگردان ثم تسجد و تقول فی سجودک: فضلک آنسنی و احسانک دلنی.»
۳- خلاصه‌ای از ترجمه‌ی دعا
بارالها؛ ای نهایت همه‌ی خواسته‌ها و کلید همه‌ی نیازها، ای کسی که نعمت‌فروشی نمی‌کنی و عطایت بی‌منت است، همه نیازمند تواند و نیازها را تو برمی‌آوری، همه روی به تو دارند و از تو رویگردان نیستند، خزانه‌ی نعمت‌هایت پایان ناپذیر و اصول حکمتت غیرقابل تغییر، رشته‌ی نیازها به سویت ناگسستنی و شنیدن آن‌ها برایت بی‌ملال است.
خود را به بی‌نیازی ستوده‌ای و آفریده‌ها را نیازمند خود ساخته‌ای، هر که نیازش را از تو بخواهد و یاری تو را بطلبد، راه درست پیموده و هرکه روی به آفریدگان تو کند و جز تو را عامل کامیابی شمرد، خود را محروم ساخته و سزاست که بهره‌ای نبرد.
خدایا مرا خواسته‌ای است که از دستیابی به آن ناتوانم، وسوسه شدم تا به در خانه‌ی کسانی بروم که خود نیازمند تواند، اگر رفته بودم لغزشی بزرگ نموده بودم، اما با هشدار تو از غفلت به خود آمدم و به توفیق تو از خطا برگشتم و گفتم سبحان الله! چگونه نیازمند از نیازمند دیگر حاجت می‌طلبد و به تهی‌دستی چون خود روی می‌آورد؟! به سمت تو آمدم و دیدم نیازهای فراوان من در درگاه تو اندک و چشمداشت من از رحمت تو ناقابل و لطف تو از نیاز من افزون است.
خدایا بر محمد و آلش درود فرست و مرا به کرم بنگر و تفضل کن و به عدل منگر و استحقاق مخواه؛ من نخستین نیازمندی نیستم که نیازش را برآورده‌ای و استحقاق نخواسته‌ای. خدایا بر محمد و خداندانش درود فرست و خواسته‌ام را اجابت کن و ندایم را پاسخ ده و بر زاریم ترحم نما و صدایم را بشنو و مرا ناامید مساز و رشته‌ی پیوندم را مگسل و نیازهایم را به دیگران حواله مده و پیش از برخاستن از جایم سختی‌ها را آسان و خواسته‌هایم را روا و مرا به نیازم برسان و صلوات دائمی و بالنده و بی‌پایان را وسیله‌ی برآمدن حاجتم و عامل کامیابیم قرار ده – در این حال پس از عرض خواسته‌ها به سجده برو و بگو- عنایت تو به من دلگرمی داد و احسانت مرا تا به این‌جا آورد، پس تو را به حق محمد و خاندان او مرا دست خالی و ناامید برنگردان.
آشنایی با صحیفه‌ی سجادیه - جلسه‌ی دهم
تو ,مرا ,پس ,» ,محمد ,علی ,محمد و ,پس از ,را به ,و به ,مرا به
درباره این سایت